Zientzilarien biografiak

Espezialitate desberdineko zientzilarien datu biografikoak ezagutzeko lotura bat:

http://www.crispian.net/CrispiansScienceMap.html

Zer da bioteknologia? Aldeko eta kontrako jarrerak

Bideo bat ikusgai ingeneritza genetikoaren sarrera egiteko:

http://www.youtube.com/watch?v=GcH8a4EfQVk&feature=related

Ingenaritza genetikoa.ADN errekonbinaketa

Klonazio molekularraren  teknika ikusteko bideoak:

1) ADN errekonbinantearen teknika:

2) Geneen klonazioa (ingelesez)

Giza Genoma. Erregulazio Genomikoaren Zentrua (Bartzelona)

Ikerketa zentru honek Giza Genoma aztertuz egiten dituen ikerketei buruzko erreportaia.

http://www.rtve.es/alacarta/videos/fabrica-de-ideas/innova-centro-regulacion-genomica-barcelona/1539851/

Giza Genomaren aplikazioak. Elkarrizketa

Juan Sabater Tobella biokimikariarekin elkarrizketa Giza Genomaren kodeatzearen 9.urteurrenean.

http://www.rtve.es/alacarta/videos/para-todos-la-2/para-todos-2-entrevista-juan-sabater/1329689/

Kode genetikoa. Bideoak

Kode genetikoari buruz klasean ikusitako eta beste bideo batzuek ere  jartzen dizkizuet ADN-tik proteinetarako bidea ( Biologiaren dogma) lasaiago ikusi ahal izateko:

1)   Zer da giza genoma proiektua?

2) From DNA to protein. Proteinen sorrera (ingelesez)

3) Kode genetikoa. ADN-tik proteinetara

PALEOLITIKO GIZONAK BEZALA ENTRENATZE ATLETA HOBEA IZATEA LAGUNTZEN DU

PALEOLITIKO GIZONAK BEZALA ENTRENATZE ATLETA HOBEA IZATEA LAGUNTZEN DU

        Orain dela sei urte fisioterapeta,mediku eta biologo talde batek Paleo Training sotzen dute, sistema honek paleolitiko gizonen antzera mugitzea eta haiek eramaten zuten antzeko dieta bat eramatea gure gorputzari laguntzen dio atleta hobea izaten. Hau genoma baten ondorioz da genoma hori berdina izan da 200.000 urtez.

http://www.abc.es/ciencia/20130911/abci-entrenar-como-humano-paleolitico-201309111150.html

LEHENEGO ORDENAGAILUA KARBONO NANOTUBOZKO EGINDA

Stanfordko unibertsitateko ingeniariak lehenengo ordenagailua karbono nanotubozko transistoreez sortzea lortu dute. Ingeniariak hobekuntza handia aurreikusten dute eraginkortasun energetikoa eta errendimentuari dagokioenez. Ordenagailua zenbatzea eta zenbakiak ordenatzea lortu zuen.

http://sitiosfuente.com/ingenierias/2072-ingenieros-estadounidenses-construyen-primer-ordenador-nanotubos-carbono.html

GRAFENOA

GRAFENOA

Philip Russell Wallace 1930. urtean grafenoa aurkitu zuen, baino ez zen establea, eta orain dela gutxi, Andréy Gueim eta Kostantín Novosiólovek estbilitata lortu dute, horregati 2010ko Nobel Saria jaso dute.

Grafenoak, oso arina da, bakarrik 0,77 miligramo metro karratuko pisatzen du, baino horretaz aparte oso gogorra da, beruna baino 200 gogorragoa. Flexiblea da eta konduktore oso ona da, transparentea baita ere. Illinoisko unibertsitatea bakarrik hozten dela esan du.

Zientzialari askok esan dute material honek oso erabilkorra izango dela, link honetan ikusi dezakezue zer egin nahi dute grafenoarekin:

 http://es.globedia.com/pantallas-futuro-estaran-hechas-grafeno

Link honetan grafenoaren informazo gehiago aurkituko dezakezue (gazteleraz):

http://www.google.es/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=web&cd=1&cad=rja&ved=0CDAQFjAA&url=http%3A%2F%2Fes.wikipedia.org%2Fwiki%2FGrafeno&ei=khlcUoDjN5SrhAeiuYD4Aw&usg=AFQjCNEfFEnhFi8WtABB3UB7F17alVD-pw&sig2=cADX-IBz-Temz_PdZr41KQ&bvm=bv.53899372,d.ZG4

GARUNAREN MAPA

Rafael Yuste zientzilaria 1.8 milioi euroko sai bat lortu du gizakiaren garunaren mapa bat egiteagatik. Mapa honen helbrua, hainbat gaixotasunak saihestea da. Epilepsia eta Alzheimer bezalako gaixotasunak. Diru guzti honek, ikerketarako erabili egingo da.

http://www.rtve.es/noticias/20131001/cientifico-espanol-promotor-del-mapa-del-cerebro-recibe-premio-18-millones-euros/754522.shtml

In vitro hanburgesa

Laborategian sortutako lehen hanburgesa zerbitzatu dute Londresen. Maastrich Unibertsitateko Mark Post-en taldeak urteak daramatza in vitro haragiarekin lanean, eta gaur jendaurrean aurkeztu dute beren azken emaitza: laborategian hazitako behi-zelulekin egindako hanburgesa.

http://aldizkaria.elhuyar.org/site_media/photologue/photos/Cultured-Beef-03_600.jpg


Hemen duzue link-a:

http://aldizkaria.elhuyar.org/albisteak/lehenengo-vitro-hanburgesak-aurkeztu-dituzte/

Zelula somatikoen nukleo-transferentziatik eratorritako giza zelula enbrionarioen ikerketa

Oregongo Osasun eta Zientzia Unibertsitateko eta Primateen Ikerketarako Zentroko ikertzaileek zuzendu dute ikerketa eta iraultzailea dela esan dute.
Shoukhrat Mitalipov ikerketa-buruak teknika arrakastatsua dela baieztatu du eta teknika honetatik eratorritako zelula amen azterketa zorrotzak egin ondoren, zelula enbrionario arruntek adinako gaitasuna dutela esan du beste zelula mota batzuk bilakatzeko, nerbio-zelulak eta gibeleko zein bihotzeko zelulak, adibidez.

Teknika honekin gizakien klonazioa eta espezieen arteko hibridizazioa ere lortu daiteke.

Link honetan notiziari buruzko informazio gehiago jarriko dizuet:

http://zientzia.net/artikuluak/giza-zelula-enbrionarioen-klonazioak-alboratuta-ze/

Norvegiako aditu talde batek baieztatu du
mugikorrak eta wifi-sareak seguruak direla
osasunerako

Norvegian egindako ikerketa baten ondorioz, zihurtatu egin da wifi sareen eta mugikorren onda elektromagnetikoak osasunerako seguruak direla, hau da, minbizia edo bestelako gaixotasunik ez dituela sortzen.

Norvegiako taldearen zuzendari nagusia Jan Alexander da eta 200 orri inguruko txostena azaldu badu ere, laburpen bat ere azaldu du Norvegiako talde honek.











Hemen duzue enlazea:

http://zientzia.net/artikuluak/norvegiako-aditu-talde-batek-baieztatu-du-mugikorr/

Eguzkia bezalakoa den izarraren aurkikuntza

Brasilgo zientzilari batzuek eguzkia berdina den izarra aurkitu dute. Hau 4000 milioi urte zaharragoa da eta horren ondorioz zientzilariek aztertu eta eguzkiaren garapena eta etorkizuna nolakoa den jakin dezakete. Honetaz gain litio gutsi duenez bere sisteman zenbait planeta harritsu izan ditzakeela uste dute.

Informazio gehiagorako hemen duzue linka:


http://www.elcolombiano.com/BancoConocimiento/H/hallan_un_alma_gemela_de_nuestro_sol_pero_envejecida/hallan_un_alma_gemela_de_nuestro_sol_pero_envejecida.asp

DOWN SINDROMEAREN AURKAKO ERREMEDIOA  

Massachusetts Unibertsitateko Medikuntza Eskolako zientzialariek lehen X kromosoma forma natural bat izan daitekeela "desbideratu" erakusteko kromosomaren Trisomy 21 arduradun, baita ere, Down sindromea, ezaugarriak desordena genetiko gisa ezaguna neutralizatzeko dira kognitiboaren narriadura.

http://www.bioblogia.com/2013/07/cientificos-logran-silenciar-cromosoma-responsable-del-sindrome-de-down/

Koleraren aurkako txertoa mikropartikuletan

Marta Pastor ikertzaileak koleraren aurkako txertoa antigenoak mikrokapsulatuta egin daiteke. Aurkikuntza honen ondorioz txertoaren prezioa jetsiko da garestitzen duen hotz katea saihestuko delako.

Albiste honek interesatzen bazaizu hemen daukazu lotura:


http://aldizkaria.elhuyar.org/albisteak/koleraren-aurkako-txertoa-mikropartikulatan/

Azido nukleikoak. Bideoak

Gaiaren atal honetan gelan ikusitako bideoen zerrenda duzue honako hau:
                     
1. Bideoa

2. Bideoa

3.Bideoa

    IPAR-POLOAREN IZOTZAREN IKERKETA


albiste hau aukeratu dut oso interésgarria iruditu zaidalako eta ez nuelako inoiz pentsatuko bizkaiako golkotik zetorrenik.




diario vasco-ren orri honeatik atera nuen informazio guztia

http://www.diariovasco.com/20130902/mas-actualidad/sociedad/estudio-afirma-hielo-acumulado-201309021032.html

Usain zuria sortu dute

Weizmann Zientzia Institutuko ikertzaileek usain neutroa sortzeko metodoa asmatu dute.Horretarako, hau da,usain zuria lortzeko, nahikoa da espektro osoa hartzen duten intentsitate bereko 30 molekula edo gehiago nahastea.

Informazio gehiago jakiteko, hemendik aterata dago albiste hau:

http://zientzia.net/artikuluak/usain-zuria-sortu-dute/
 

Bertsolaritzaren Ikerketa

EHUko Informatika Fakultateko IXA taldea bertsolaritza aztertzen egon dira azken urteotan. Bertsolaritza ez da gauza erraza eta bertsolariek nola pentsatzen duten eta nola botatzen duten errimak jakiteko azterketa hauek egin dituzte.

 Hau egiteko IXA taldea elektro-encefalogramak erabili dituzte eta horrela burmuina nola jokatzen duen aztertu dute.

 Hemen linka utziko dizuet informazio gehiago jakin nahi baduzue:

http://zientzia.net/artikuluak/bota-bertsoa-eta-guk-aztertuko-dugu/

Norvegiako aditu talde batek baieztatu du mugikorrak eta wifi-sareak seguruak direla osasunerako

Behin eta berriro eztabaidatu egin da honi buruz, baina Norvegiako Aditu Batzordeak, Jan Alexanderren zuzendaritzapenean, wifi sareek, mugikorrek eta abarrek inolako eraginik eragiten ez dutela ondorioztatu du.

Aparagailu arrunt horiek igortzen dituzten erradiazio elektromagnetikoek ez dute minbizirik ez besterik eragiten, eta hau esateko, ikerketa ugari aztertu dituzte.

Notiziaren enlazea:

http://zientzia.net/artikuluak/norvegiako-aditu-talde-batek-baieztatu-du-mugikorr/

ENGRANAJEAK ERABILTZEN DITU INTSEKTU BATEK JAUZI EGITEKO

Issus intsektuan aurkitu dituzte orain arte gizakiaren asmakuntza zirela uste ziren engranaje batzuk. Jauzi egiterakoan bi hanketan indar berdina egiteko eta hanken mugimendua sinkronizatuta egoteko erabiltzen dituzte.

http://aldizkaria.elhuyar.org/albisteak/engranajeak-erabiltzen-ditu-intsektu-batek-jauzi-e/

FUKUSHIMAKO IZOTZ-HESIA

            Japoniako gobernuak Fukushimako zentral nuklearrean izotz-hesi bat egiteko asmoa dauka, tankeek duten pitzaduretatik ateratzen den ur erradiaktiboa geldiarazteko.

Tepco konpainiak esan duenez, tankeen pitzaduretatik ateratzen den ur erradiakiboa, lur-azpiko urarekin nahasten da eta azkenean Itsaso Barera iristen da.

Izotz-hesia eraikitzeko lur azpian hodi batzuk sartzen dituzte, hauetatik likido hoztailea botatzen dute eta ondorioz likidoa solidotuta geratzen dira.

Orain arte egin den izotz-hesi handiena izango da eta 1,4 km-ko zabalera izango du.

Hala ere, aditu asko kezkatuta daude proiektua burutzeko zailtasun asko egongo direlako, eta gainera arazoari irtenbidea emateko nahikoa izango ez dela uste dutelako.

Hemen usten dizuet albistearen link-a eta bideo bat:

http://zientzia.net/artikuluak/fukushiman-izotz-hesia-eraikitzeko-asmoak-ez-ditu-/

Fukushimako izotz-hesia

Fukushimako zentralaren pitzaduretatik, ur erradioaktiboa lurpeko urekin ez nahasteko, izotz-hesi bat eraikitzea erabaki du Japoniako gobernuak.

http://zientzia.net/artikuluak/fukushiman-izotz-hesia-eraikitzeko-asmoak-ez-ditu-/

Biofilma

         Kaixo, lan honetan biofilmaz hitz egingo dut.

         EHUen, Euskadiko Donostiko unibertsitate Politeknikoan biofilm berri bat sortu egin dute. Film hau bestea baino hobeago moldatzen da , eta gainera bestea baino gutxiago kutsatzen du eta lehenago degradatu egiten da: 10 egunetan eurira edo 20 eguzkira.

         Bestea baino berdina balioko du eta laster egongo da salgai, BIOMAT taldeak sortutako prototipoa bakarrik dago eta. Hemen informazio gehiago:

http://www.diariovasco.com/20130918/mas-actualidad/sociedad/investigadores-vascos-desarrollan-film-201309181905.html

Saguetan giza hesteetako bakterioak sartuta, bakterioek metabolismoa eraldatu egiten dutela eta argaltzea edo gizentzea eragin dezaketela frogatu du Washington-eko Unibertsitateko ikerketa-talde batek.

Ondorio horietara iristeko, sagu talde bati hainbat bikiren heste-flora transplantatu zieten. Biki-bikote bakoitzean, bietako bat lodia zen eta bestea argala. Transplantea egiteko saguen hestetan bikien gorozki-laginak sartu zituzten. Lodien bakterioak jaso zituzten saguak gizendu egin ziren, eta argalen heste flora jaso zuten saguek baino gantz gehiago pilatu zuten.

Ona emen argazki bat:


 

Tomateak marten

Marteko lurraren ezaugarri berdinekin, era askotako landareak landatu dituzte.
Landareak oso azkar hazi dira, baina kondizio honetan, arrigarria izan zen, eta ez hori bakarrik, aurkikuntza honek martera gizakia bizitzera joatteko proiektua piska bat errasagoa egiten du.

http://es.euronews.com/2013/10/02/tomates-en-marte/

Energia Nuklearra

Aurkitu nuen artikulu honetan energía nuklearrari buruz hitz egiten du.
Dirudienez, Nafarroko irakasle batek 2030an energía nuklearrik ez dela egongo pentsatzen du, hainbat gauzengatik.

Hau da irakurri nuen artikuluaren link-a:
http://www.20minutos.es/noticia/1157226/0/

EGUZKI TELESKOPIOA:

Klasean kontatu nuen bezala, euskaldunek munduko eguzki teleskopio handiena egingiten ari dira.
Hawaii uharteetako mendi altu batean jarriko dute. Teleskopio berri hau, Galileotik importateena izango da.

-3,5 milioi euro kostatu du.
-26 metroko diametroa dauka.
-24 metroko altuera dauka.
-600 toneladak pisatzen du.
-120 langile lan egin dute 30.000 ordu bitartean.

2012an hasi zen eraikitzen eta 2014ean (urtarrilean) uharteetara trasladatuko dute, itsasontziz.

http://ccaa.elpais.com/ccaa/2013/09/19/paisvasco/1379619702_743536.html

Maite Pennes

AUTISMOA: ikerketak, leihoak zabaltzen

            IMFAR Autismoa Ikertzeko Nazioarteko Biltzarrean aurkeztutako ikerketen emaitzak aztertu ditu Joaquin Fuentes Biggi psikiatrak. Honek dioen arabera, Estatu Batuetan aurrera eraman diren ikerketa horiek oso eraginkorrak izan dira autismoa sintomak agertu baino lehen diagnostikatzeko.Ikerketan, hainbat haur genetikoki autismoa izateko posibilitate handiena zutenen garunaren portaera aztertu dute. Horrezkero, haurrek gaixotasun hau duten ala ez jakin ahalko da sei hilabete betetzen dituenetik gutxira, eta ez orain arte gertatu izan den bezala, 2-3 urtekin. 

            Horretarako, DTI izeneko teknika erabili izan dituzte. Teknika hori erresonantzia magnetikoaren bidez, egitura osasuntsuak eta kaltetuak bereiz daitezke. Zientzilariek, beti pentsatu izan dute, garrantzia zuena substantzia grisa zela, baina orain ikusi ahal izan dute substantzia zuria ere funtsezkoa dela, hain zuzen, hau da transmisiorako oso garrantsitsua, no autistek duten arazoa.

           Gaixotasun sendaezina baita, es dago diagnostiko zehatzik oraindik, baina gomendio sinple batean oinarritzen dira askok, bizitza osasuntsua eramatea. 

Honako web orrialde honetan albiste honi buruzko informazio gehiago duzue: 

http://aldizkaria.elhuyar.org/gai-nagusia/ikerketak-leihoak-zabaltzen/

Joaquin-ek dioen arabera, ikerketa hauek lagundu izan dute diagnostikoan, autismoaren maila desberdinak aurreikusteko. Honako bideo hau, autismoaren maila ezberdin horiek erabat asaltzen sailatzen da:

http://www.youtube.com/watch?v=6dV3jSsJOcA

Hurrengo bideoa, autismoa zer den jakinaraziko dizue:

http://www.youtube.com/watch?v=FQACKcAqDLU

Beldurrik gabeko xagua

Toxoplasmosiak saguari zuzenean eragiten dion kalteaz gain, ondorio larri bat eragiten dio: katu-usainari berez dion ikara galtzen du sagu infektatuak. Hare gehiago, gaixotasuna gainditu ondoren ere, antza, ez du berreskuratzen biziraupenerako beharrezkoa duen mekanismo


Toxoplasma gondii parasitoak eragiten du toxoplasmosia. Patogeno zelulabakarra da eta ugaztun- eta hegazti-espezie asko har ditzake ostalari gisa, baita gizakia ere, baina, ugaldu, katuaren hesteetan bakarrik ugaltzen da. Hortaz, gainerako animaliak bigarren mailako ostalariak dira parasitoarentzat, eta, batez ere, garunean sortzen dituen kisteetan kokatzen da. Bizi-zikloa burutzeko katuak irentsi behar ditu kisteak. Testuinguru horretan estrategia ebolutibo egokia da parasitoarentzat saguak katuari dion beldurra galaraztea, katuaren atzaparretan errazago eror dadin. Portaera-aldaketa hori parasitoak garunean sortzen dituen kisteek eragin zezaketela jotzen zen orain arte. Baina Californiako Unibertsitatekoek kisteak sortzen ez dituen birulentzia txikiko andui batekin egin dute ikerketa, eta ikusi dute hala ere katuaren usainari beldurra galtzen diotela saguek. Eta gaixotasuna gainditu eta parasitoak garunetik desagertzean ere, saguek ez dute beldurra berreskuratzen.